ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ภัยเงียบที่อันตรายถึงชีวิต

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดคือภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่อันตรายถึงชีวิต หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อ่านบทความนี้เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับอาการ การวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันภาวะนี้

คุณเคยสงสัยหรือไม่ว่า ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) คืออะไร และมีอันตรายร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้อย่างไร? ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่เกิดจากการที่ร่างกายตอบสนองต่อการติดเชื้ออย่างรุนแรง ส่งผลให้อวัยวะต่างๆ ทำงานผิดปกติและอาจล้มเหลวในที่สุด หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้ในเวลาอันรวดเร็ว

ทุกคนมีความเสี่ยงต่อภาวะนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้สูงอายุและผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ดังนั้น การทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด สาเหตุ อาการ วิธีป้องกันและรักษา จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราปกป้องตัวเองและคนที่เรารักจากภัยเงียบนี้ได้

อาการของภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

อาการของภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด อาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน แต่อาการทั่วไปที่พบบ่อย ได้แก่

• มีไข้สูงหรือหนาวสั่น
• หัวใจเต้นเร็ว
• หายใจเร็วหรือหายใจลำบาก
• ความดันโลหิตต่ำ
• ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ สับสน
• ผิวหนังซีด เย็น หรือมีจุดจ้ำเลือด
• ปัสสาวะออกน้อย

หากพบว่ามีอาการข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างทันท่วงที เพราะยิ่งปล่อยไว้นานเท่าไหร่ ก็ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงมากขึ้น

สาเหตุของภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย เช่น ปอด ทางเดินปัสสาวะ ผิวหนัง ช่องท้อง หรือสมอง แล้วแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้ร่างกายตอบสนองต่อเชื้อโรคอย่างรุนแรง นำไปสู่การอักเสบทั่วร่างกาย

นอกจากนี้ การบาดเจ็บ แผลไฟไหม้ หรือการผ่าตัด ก็อาจเป็นประตูให้เชื้อโรคเข้าสู่กระแสเลือดได้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการใส่อุปกรณ์ทางการแพทย์ เช่น สายสวนหลอดเลือด ท่อช่วยหายใจ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

โดยทั่วไป ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด มักเกิดจากการติดเชื้อในบริเวณอื่นๆ ของร่างกาย เช่น

• การติดเชื้อในปอด หรือภาวะปอดบวม
• การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
• การติดเชื้อจากแผลหรือการผ่าตัด
• การใส่สายสวนหลอดเลือด

นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มผู้ป่วยบางกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ได้แก่ ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง รวมถึงผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดหรือการฉายรังสีรักษา [ที่มา : กองโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค , 2563]

วิธีวินิจฉัยภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

เมื่อสงสัยว่าอาจเป็นภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด แพทย์จะทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อหาสาเหตุและระดับความรุนแรงของการติดเชื้อ วิธีการตรวจที่นิยมใช้ ได้แก่

• ตรวจเลือด เพื่อดูระดับเม็ดเลือดขาว การทำงานของอวัยวะ และเพาะเชื้อจากเลือด
• เอกซเรย์ทรวงอก เพื่อตรวจหาการติดเชื้อในปอด
• ตรวจปัสสาวะ เพื่อหาการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
• CT scan หรือ MRI เพื่อค้นหาแหล่งติดเชื้อในร่างกาย

การวินิจฉัยที่ถูกต้องและรวดเร็ว จะช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม เพื่อควบคุมการติดเชื้อ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และช่วยชีวิตผู้ป่วยได้ทันท่วงที

วิธีรักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

การรักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดต้องทำอย่างเร่งด่วนภายใต้การดูแลของแพทย์ในโรงพยาบาล ซึ่งมักจะรวมถึง

• การให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำ เพื่อฆ่าเชื้อโรค
• การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เพื่อรักษาระดับความดันโลหิต
• การให้ออกซิเจนและช่วยหายใจ เพื่อเพิ่มระดับออกซิเจนในเลือด
• การให้ยาและการรักษาประคับประคองอื่นๆ เพื่อควบคุมอาการและภาวะแทรกซ้อน
• การผ่าตัดเพื่อระบายหนอง กำจัดเนื้อเยื่อที่ติดเชื้อ หรือถอดอุปกรณ์การแพทย์ที่ปนเปื้อน

ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงอาจต้องเข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต (ICU) เพื่อเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดและให้การรักษาแบบประคับประคองชีวิต จนกว่าอาการจะคงที่

ความสำเร็จในการรักษาภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น ความรวดเร็วในการวินิจฉัยและให้การรักษา ชนิดและความรุนแรงของการติดเชื้อ อายุและโรคประจำตัวของผู้ป่วย ดังนั้น ยิ่งตรวจพบและรักษาเร็วเท่าใด ก็ยิ่งมีโอกาสหายและรอดชีวิตมากขึ้นเท่านั้น

วิธีป้องกันภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด

ถึงแม้ว่าเราอาจไม่สามารถป้องกันภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดได้ 100% แต่เรายังสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยวิธีง่ายๆ เหล่านี้

• ฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อ เช่น ไข้หวัดใหญ่ ปอดอักเสบ
• ล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะก่อนและหลังสัมผัสบาดแผลหรือคนป่วย
• ทำความสะอาดและปิดแผลให้มิดชิด เพื่อป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย
• รักษาสุขอนามัยและสุขลักษณะที่ดี ทั้งร่างกายและสภาพแวดล้อม
• ไปพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการติดเชื้อ เพื่อรับการรักษาก่อนที่จะลุกลามรุนแรง

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง ควรหมั่นสังเกตอาการผิดปกติและปรึกษาแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายจากการติดเชื้อ

ความสำคัญของการรักษาอย่างทันท่วงที

หากปล่อยให้ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดดำเนินไปโดยไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น อวัยวะล้มเหลวหลายระบบ ซึ่งมีโอกาสสูงที่จะเสียชีวิตได้ ดังนั้น หากพบว่ามีอาการที่สงสัย จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเร่งด่วน [ที่มา : กองโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค , 2563]

สรุป

ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นภัยเงียบที่คุกคามชีวิตของเราทุกคน แม้จะเป็นเรื่องน่ากลัว แต่เราสามารถปกป้องตัวเองและคนที่เรารักได้ ด้วยความรู้ ความตระหนัก และการดูแลสุขภาพที่ดี หากเรารู้จักสังเกตอาการ และไปพบแพทย์ทันทีเมื่อสงสัยว่าอาจติดเชื้อ ก็จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายได้

จงอย่ามองข้ามอาการติดเชื้อต่างๆ ไม่ว่าจะเล็กน้อยเพียงใด เพราะมันอาจเป็นจุดเริ่มต้นของภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดที่คร่าชีวิตได้ในพริบตา การป้องกันและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ คือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้เราห่างไกลจากภัยร้ายนี้ และมีชีวิตที่ยืนยาวอย่างมีคุณภาพ